کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی: دیده شدن ذرات اتمی ۸۴ درصد از لحاظ فنی طبیعی است
تاریخ انتشار: ۲ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۶۳۲۸۶
به گزارش قدس آنلاین، صنعت هستهای به عنوان یک صنعت پیشرو و نوین، کاربردهای متعددی در حوزههای مختلف مرتبط با رفاه مردم از جمله پزشکی، کشاورزی، انرژی و غیره دارد؛ اما از آنجایی که غرب پیشرفت و رفاه ملت ایران را برنمیتابد به بهانههای واهی درصدد سنگاندازی در این مسیر است. با این حال، با تلاش متخصصان جوان کشورمان، گامهای بلندی در این زمینه برداشته شده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در کنار این حرکت، مجلس شورای اسلامی نیز ریلگذار و ناظر این صنعت است به طوری که قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» مشتمل بر ۹ ماده و ۲ تبصره در جلسه علنی روز چهارشنبه ۱۲ آذر ۱۳۹۹ مجلس شورای اسلامی تصویب شد و ۱۲ همان ماه به تأیید شورای نگهبان رسید و تکالیفی برای سازمان انرژی اتمی از جمله «بهره-برداری از کارخانه تولید اورانیوم فلزی در اصفهان» تعریف کرده است.
برای اطلاع از آخرین روند فعالیتهای هستهای و حاشیهسازیهای غرب که تازهترین آن از سوی یک رسانه دروغپرداز آمریکایی صورت گرفت، با «بهروز کمالوندی» سخنگو و معاون امور بینالملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی ایران به گفتگو نشستیم.
متن کامل این مصاحبه به شرح زیر است:
با توجه به تلاش برای ایران هراسی، ادعای غنی سازی ۸۴ درصد مطرح شده است. انتشار چنین ادعاهایی با چه هدفی انجام میشود؟
دیده شدن ذرات اتمی ۸۴ درصد در یک فرایند غنی سازی امری طبیعی است. یعنی ممکن است ما پنج درصد تولید کنیم و ذرات ۱۱ درصد را ببینیم و یا ۲۰ درصد تولید کنیم اما ذره ۳۷ درصد ببینیم، در گذشته هم این موارد بوده است. وقتی ذره میگوئیم یعنی ذره اتمی که زیر میکروسکوپ هم دیده نمیشود. طبیعتاً چنین ذرهای در فعل و انفعالاتی که غنی سازی میشود، امری عادی است. یعنی وقتی که خوراکی تزریق میکنید اگر زیاد باشد بیشتر غنی میشود. محصول نهایی مهم است که ۶۰ درصد است. چیزی که برای آژانس بینالمللی انرژی اتمی مهم است موضوع موادی است که در انتها جمع شود نه اینکه ذرهای که دیده میشود.
این موضوع که اصلاً مهم نیست و بحثی فنی عادی است که در رسانهها(بلومبرگ) درج پیدا کرده است. ما در گذشته در مواردی آژانس را مقصر میدانستیم که میگفت ما گزارش تهیه میکنیم در اختیار همه کشورهای عضو قرار میدهم، بنابراین ممکن است کشوری آن را به رسانهها بدهد، بنابراین امکان کنترل ندارد. اگر در دفعههای قبل میتوانست بهانههای این چنین بیاورد که البته از نظر ما مورد قبول هم نبود این دفعه دیگر نمیتواند چنین بهانههایی را بیاورد، چراکه اصلاً به ما گزارشی نکرده است و فقط نامهای را نوشتهاند و ما هم پاسخ نامه دادهایم.
بنابراین اگر قرار باشد مطلبی منتشر شود هم باید موضع آنها و هم پاسخ ما منتشر شود؛ اما وقتی به این شکل مطالب به بیرون میآید مفهومش این است که فضاسازیهایی با هدف خاصی انجام میشود و این موضوع اخیر هم نیست و در طول چند ماه گذشته ما مطالبی را داشتیم و به آژانس نیز تذکر دادهایم که شما مؤسسه بینالمللی هستید و اعتبارتان این است که حرفهای کار کنید و بی طرفی عمل کنید.
الان دیگر مردم عادی هم میتوانند تشخیص دهند که وجود یک ذره در داخل صدها کیلو مواد نمیتواند نشاندهنده غنی سازی بالای ۶۰ درصد باشد. ما اگر بخواهیم غنی سازی بالای ۶۰ درصد داشته باشیم به لحاظ پادمانی مشکلی نداریم و این کار را میکنیم و اعلام هم میکنیم اما متأسفانه نحوه انتشار موضوعات در رسانهها به دنبال ارائه تصویر مخدوش از ایران است که گاهی در مورد حقوق بشر، گاهی تروریسم و غیره است.
متأسفانه از آژانس هم سواستفاده میکنند لذا آنچه که باید همه را نگران کند بحث اعتبار سازمانهای بینالمللی است. اگر اهل فن بیایند و استدلالهای ما را بشنوند قطعاً حق را صددرصد به ما میدهند. به هر حال مسئولین آژانس باید حتماً توجه کنند که خود را در اختیار کشوری خاص که اهداف خاص دارند، قرار ندهند طوری که از اعتبار یک سازمان بینالمللی هزینه شود.
با توجه به بدعهدیهایی که از سوی غربیها در مذاکرات انجام میشود آیا ایران انگیزه سیاسی برای افزایش غنی سازی دارد؟
مبنای ما برای غنی سازی بر اساس نیاز کشور است که در «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریمها و صیانت از منافع ملت ایران» مقدار آن مشخص شده است. به طور مثال اگر ماهانه باید به ظرفیت ۵۰۰ کیلو گرم برسانیم و یا غنی سازی بالای ۲۰ درصد داشته باشیم، یک تکلیف است، صرف نظر از اینکه الان چه مقدار از آن مورد نیاز است. و یا اینکه ما نمیتوانیم بگوییم سوخت برای راکتور تهران نداشته باشیم و در آن واحد بخواهیم پاسخ نیازهای یک میلیون بیمار را در کشور بدهیم. یک میلیون بیمار در کشور برای تشخیص و درمان نیاز به پزشکی هستهای دارند که رادیو دارو را ما تأمین میکنیم.
یک شرکتی به نام «پارس ایزوتوپ» در کشور داریم که عمده این کارها را انجام میدهد که این شرکت را در لیست تحریمها گذاشتهاند. در حالی که ما پیشنهاد کردیم که شما بنویسید که ما تأمین کننده دارو هستیم که این کار رو هم کردند، چراکه شرکتهای مواد غذایی و دارو جز تحریم نباید باشند. اول جواب دادند که در دست بررسی است و سپس گفتند شما با سازمان انرژی اتمی ارتباط دارید. به هرحال آن شرکت که نمیتواند برود برای خودش راکتور تأسیس کند، بنابراین باید از این تأسیسات استفاده کند در تمام دنیا اینطور است، بنابراین تمام این موارد بهانه است تا هدفشان ایجاد کمبود رادیودارو در کشور است تا مردم به دولت فشار آورند.
اگر خودمان تولید کننده نبودیم چطور باید جواب مردم را میدادیم. این کشورها برای اینکه به دولت فشار وارد کنند حاضر هستند مردم را در بدترین شرایط قرار دهند، بنابراین کاری که ما انجام میدهیم بر اساس نیاز کشور است و بهغیر از دارو در حوزههای محیط زیست و حتی باستان شناسی نیاز به استفاده از پرتو گاما، آلفا و غیره استفاده میشود. این کشورها به دنبال محروم کردن ایران از چنین صنعتی هستند. ایران با این موقعیتی که دارد و با وجود نیروهای انسانی تحصیلکرده چرا باید از داشتن چنین صنعتی صرف نظر کند. یادتان هست که اوباما میگفت اگر میتوانستم پیچ و مهرههای صنعت هستهای ایران را بازمیکردم ولی اراده مردم بر خواست آنها غلبه پیدا کرد و در آینده هم چنین خواهد بود.
یکی از تکالیف قانونی سازمان انرژی اتمی «بهرهبرداری از کارخانه تولید اورانیوم فلزی در اصفهان» بود و سازمان نیز نسبت به اجرای آن اقدام کرد. هم اکنون این کارخانه در چه وضعیتی قرار داشته و چه آوردهای برای کشورمان دارد؟
ما الان کارخانه اورانیوم فلزی را داریم. موارد اورانیوم فلزی هم در حد سوخت «سیلیساید» تولید کردهایم. درواقع از کارخانه بهره برداری شده و آماده است؛ اما اگر بخواهیم از کارخانه اورانیوم فلزی استفادههای متعدد کنیم حوزههای مختلف دیگری هم هستند که نیازمند این است که باید با آژانس صحبت کنیم تا زمینههایی را فراهم کنند که اولویت فوری ما نیست ضمن اینکه به لحاظ اقتصادی هم فعلاً توجیحی ندارد.
مثلاً ممکن است از اورانیوم فلزی برای فلاسک چشمههای نوترونی استفاده کنیم چون چگالی آن بالاست اجازه نمیدهد پرتو بیرون بتابد؛ اما الان میتوانیم آن را با سرب هم انجام دهیم، بنابراین توجیح اقتصادی برایمان ندارد. در سوخت سیلیساید وارد شدهایم؛ اما در حوزههای دیگر وارد نشدهایم و ممکن است در آ ینده وارد شویم.
توقف «نظارتهای فراتر از پادمان از جمله اجرای داوطلبانه سند (پروتکل) الحاقی» یکی از موضوعات دامنه دار چند وقت اخیر بود با توجه به سیاسی کاری آژانس بینالمللی انرژی اتمی مایلم درباره آخرین روند تصمیمات و اقدامات کشورمان در این خصوص توضیح بفرمائید.
رابطه ما با آژانس رابطه پادمانی حساب میشود. قبل از این هم ما پروتکل را داشتیم. وقتی میگوییم نظارت پادمانی یعنی نظارتی که آژانس بر ما دارد نظارت بر مواد اتمی است. اگر بخواهیم تشبیه کنیم مثل نظارت بر دخل و خرج پول است که دیوان محاسبات انجام میدهد. در برجام چیزهایی فراتر از اینها بوده است. بنابراین اینکه میگویند ذرات ۸۴ درصدی دیدهاند مشکلی وجود ندارد اما طوری در دنیا مطرح میکنند که انگار کار غلطی انجام شده است.
در عالم سیاست درست است که جوانمردی جایگاهی ندارد اما باید موضوعی را مطرح کنند که مدتی دوام بیاورد. چند وقت اخیر هم میگفتند شما دی آی کیو را تغییر دادهاید و به ما نگفتهاید در حالی که تغییری نکرده بود. حالا یا بازرساش بد فهمیده بود یا عمداً میخواست بد بفهمد. بههرحال مطرح شدن اینگونه موارد سیاسی کاری است و بازی کردن با اعتبار آژانس است. آژانس ناشیانه بازی سیاسی میکند لااقل طوری بازی کند که تعدادی از افراد فنی به تردید نیفتند!
یکی از برنامههای مهم صنعت هستهای، تکمیل فاز دوم و سوم نیروگاه اتمی بوشهر است. درباره آخرین روند این مهم بفرمائید و اینکه موانع تأمین مالی به طور کامل مرتفع شده است؟
دو پروژه حدود ۱۰ میلیارد دلار است. وقتی قراردادهای نیروگاه بسته شد کشور مشکل تحریمی نداشت؛ اما پس از انعقاد قرارداد به مشکل تحریمی برخوردیم که باعث شد پرداختهای ما به تأخیر بیفتند، البته با آمدن آقای اسلامی پرداختها سرعت گرفته است و الان نیروگاه دوم ما کارهای زیرساختیاش تمام شده است. ظرف دو یا سه هفته آینده «آلکسی لیخاچوف» رئیس شرکت دولتی روس اتم همتای اسلامی به ایران سفر میکند و از نیروگاه بوشهر بازدید خواهد کرد و به روند اجرای کار نظارت خواهد کرد تا سرعت انجام پروژه بیشتر شود. به احتمال خیلی زیاد اواسط اسفندماه این سفر انجام شود.
در نشست اخیر رئیس سازمان انرژی اتمی با رؤسای پیشین این سازمان، تأکید بر «گسترش فعالیتهای سازمان در حوزه آبسنگین و ترکیبات دوتره» بود. مایلم در خصوص آخرین اقدامات سازمان در حوزه آب سنگین با محوریت تجاریسازی آن بفرمایید و اینکه آیا ایران در دیگر کشورها آب سنگین ذخیره شده دارد یا خیر؟
در مورد آب سنگین پیشرفتهایمان بسیار خیره کننده و خوب است و انواع فرآوردههایی را از آب سنگین تولید میکنیم. موضوع آب سنگین برای ما خیلی قدیمی شده و فقط فراوردههای آن مهم است و «دوتره» ها و اکسیژن ۱۸ تولید میکنیم یعنی ارزش افزوده اضافه میکنیم و به دنیا صادر میکنیم. توجه دنیا به فراوردههای آب سنگین بیشتر شده است مثلاً یک کیت غربالگری که تولید کردیم حدود ۱۴ هزار دلار قیمتش است؛ اما میتواند هزاران نوزاد را در بدو تولد انواع بیماریهایشان را تشخیص دهد.
در دنیای آینده داروها جای خودشان را به دوترهها میدهند. بخش آب سنگین ما خوب کار میکند و خدمات خوبی به دانشگاهها میدهند. سرعت کاری که انجام میدهیم بی نظیر است. بهترین آب سنگین دنیا متعلق به ایران است و از نظر حجم کارهای تحقیقاتی که در شرکت مصباح انرژی جز پنج شرکت بزرگ دنیا مطرح هستیم. به هر حال اینها حوزههایی هستند که نباید به خواست غربیها کشور را از داشتن آنها محروم کرد. بنابراین برای مستقل بودن باید مقاومت کرد. امروز وضعیت صنعت و تکنولوژی ما در همه حوزهها از جمله حوزه هستهای قابل مقایسه با ۱۰ سال قبل نیست و این چیزی است که غربیها آن را دوست ندارند و خرابکاری میکنند و حرفهای سیاسی بی ربطی میزند.
تأسیسات هستهای ما در چند نوبت از سوی دشمنان مورد ضربه و بعضاً تخریب قرار گرفت. در صورت امکان درباره آخرین وضعیت تأسیسات آسیب دیده و جبران کاستیهای احتمالی بفرمایید.
هرجایی که آسیب دیدیم و بلافاصله آن را تعمیر کردهایم به طور مثال در حوزه سانتریفیوژ کارگاهی از ما را زدند و برخی از ماشینها آسیب دید که ما بلافاصله چند کارگاه با امکانات پیشرفتهتر تأسیس کردیم و سرعت تولیدمان بیشتر از قبل شده است، همچنین بر اثر انفجاری بعضی از ماشینهای سانتریفیوژ ما را از بین بردند که خود بنده هم در آنجا آسیب دیدم اما به فاصله دو ماه ماشینهایی گذاشتیم که بهتر از ماشینهای قبل بود.
بنابراین همه این اقدامات باید تجربهای برای غربیها شود که نمیتوانند با زور و فشار کاری را انجام دهند. دانش در این زمینه برای ما بومی شده و به راحتی میتوانند همه خسارتها را جبران کنند، البته به لحاظ پدافندی هم وضعیتمان خیلی بهتر شده و آسیبپذیریمان کمتر شده است؛ اما نباید هرگز از دشمن غافل شویم. اگرچه الان دیگر برایشان این حجت تمام شده که ضربههای آنها کاری نیست و پس از هر ضربهای که وارد کردهاند ما مصممتر و قویتر شدهایم.
بنابراین در حوزه سایبری، پدافند تولید سانتریفیوژ و غنی سازی و غیره آسیبپذیریهایمان به حداقل رسیده است؛ اما نباید هرگز از دشمن غافل بود. ظرفیت غنی سازی که الان داریم بیشتر از دو و نیم برابر هر دورهای در گذشته است. همچنین ماشینهای به روز جهت غنی سازی داریم.
سفر بعدی «رافائل گروسی» به ایران چه زمانی و با چه هدفی انجام میشود؟
گروسی تا الان سه بار به ایران سفر کرده است؛ اما در این سطح وقتی میآیند باید توافقاتی صورت گیرد که به نفع دو طرف باشد. در این زمینه صحبتهایی انجام شده و ظرف دو سه روز آینده بازهم صحبت خواهیم کرد. لازمه سفر باید مفید برای دو طرف باشد.
زمانش مشخص نشده است؟
هنوز خیر.
امکان حل شدن پرونده پادمانی با مذاکره با آژانس وجود دارد؟ بهترین روش برای بسته شدن این پرونده چیست؟
اگر از تجربه من میپرسید تجربه سیاسی و تجربه فنی را کنار هم بگذاریم میگویم امکان حل کوتاه مدت هیچ چیزی وجود ندارد، چراکه ارادهای در طرف مقابل وجود ندارد. مثلاً در موارد اخیر شاهد خروج ایران از کمیته حقوق زن بودیم که اینها همگی سازوکارهای سیاسی دارند. در یک دورهای یکی از بهترین گزینه برای سازمان بینالمللی خواروبار کشاورزی گزینه ایرانی بود ولی بخاطر فشارهای سیاسی برخی کشورهای بزرگ که کرسی دائمی دارند، نگذاشتند این اتفاق بیفتند. اگر آژانس و شورای حکام سیاسی کاری نکنند مسائل قابل حل است.
آخرین دلیلی که غرب برای توقف مذاکرات اعلام کرد این بود که ایران تاریخ بسته شدن پرونده پادمان را تغییر داده است. چقدر این ادعا صحت دارد؟
اینها بهانههای مختلفی است که مطرح میکنند. در آخرین دور مذاکرات در کلیات توافق کردند اما لحظه آخر که باید یکی از تحریمها را برمیداشتند در روز جمع بندی و توافق به چهار ماه به تأخیر انداختند لذا برای ایجاد توازن، ایران پیشنهاد داد دو ماه زودتر انجام شود.
موضوعاتی که ما مطرح کردیم با کشورهای اروپایی و آژانس قبلاً توافق کرده بودیم. به نظر میرسد همان موقع میدانستند که اگر به این توازن دست بزنند ما یک کاری میکنیم لذا برای مقصر جلوه دادن ما این کار را کردند. مشکلی که ما داریم این است که آنها رسانه قویتری دارند و بلندگویی دارند که صدایشان به همه جای دنیا میرسد.
متأسفانه وقتی آنها خبر ساختگی را مطرح میکنند دوستان ما در رسانهها عجله میکنند که اگر سریعتر آن را نزنند عقب میافتند و به این ترتیب خبر آنها بازنشر داده میشود، بدون اینکه اصلاً آنها هزینهای کرده باشند. در حوزه رسانه دوستان باید مثل سرباز باشند و در میدان دشمن نیفتند. آنها خبرهایی را که منتشر میکنند درواقع برای ایران است که ممکن است حتی نشر آن در التهاب بازار ارز اثر بگذارد اما متأسفانه خبرنگار رسانههای خودمان آن را بازنشر میدهند.
منبع: خبرگزاری مهرمنبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: سازمان انرژی اتمی اورانیوم فلزی انجام می شود بین المللی آب سنگین غنی سازی ماشین ها رسانه ها تحریم ها حوزه ها غربی ها ۸۴ درصد هسته ای تر شده
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۶۳۲۸۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
درباره سفر رافائل گروسی به ایران؛ مدیریت بحران، محتملترین نتیجه سفر
رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی در تاریخ ۱۶ تا ۱۷ اردیبهشت در اولین کنفرانس بینالمللی علوم و فناوری هستهای که ایران میزبان آن در شهر اصفهان است، شرکت میکند. قرار است وی با مقامات مختلف دولتی از جمله محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران گفتگو کند. این دیدار اندکی پس از حمله پهپادی و موشکی ایران در ۱۳ آوریل به اسرائیل و پاسخ نظامی اسرائیل در ۱۹ آوریل انجام شد. کارخانه غنی سازی اورانیوم نطنز در حدود هفتاد مایلی شمال اصفهان قرار دارد.
به گزارش ایسنا، «موسسه واشنگتن» در گزارشی در این باره نوشت: اگرچه دستور کار و نکات گفتوگوی گروسی مشخص نیست، اما وی احتمالاً در راستای مأموریت آژانس بینالمللی انرژی اتمی، که تشویق به استفاده صلحآمیز از فناوری هستهای و نظارت بر سیستم پادمانی است که ایران و سایر کشورهای عضو آن را میپذیرند، رویکردی دیپلماتیک اتخاذ خواهد کرد. وی در سفر قبلی خود در مارس ۲۰۲۳ با محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی، ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور و حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دیدار کرد که با بیانیهای سه بخشی در مورد همکاری در مورد مسائل پادمانی باقی مانده موافقت کردند.
آژانس بین المللی انرژی اتمی میگوید که تهران در اجرای تعهدات خود در آن توافق شکست خورد و تهران را متهم به عدم همکاری با آژانس بخصوص در زمینه عدم صدور روادید برای چندین بازرس آژانس بینالمللی انرژی اتمی میکند.
گروسی در مصاحبهای که در ۲۳ آوریل با «دویچه وله» انجام داد، به بخشهایی از برنامه خود در صورت سفر به ایران اشاره کرده و تصریح کرد که «حمله به تأسیسات هستهای ممنوع مطلق است». او همچنین این روند «بسیار نگرانکننده» را که در آن ایران و سایر بازیگران «تهدید حمله به تأسیسات هستهای یا حتی انداختن بمب هستهای (در آغاز جنگ غزه از سوی مقامهای اسرائیلی) را مطرح میکنند» رد کرد. او در این باره گفت: من معتقدم که این عادیسازی صحبتها درباره سلاحهای هستهای - کنار گذاشتن سلاحهای هستهای، دستیابی به سلاحهای هستهای - کاملاً تاسفآور است.
گروسی همچنین اظهاراتی محتاطانه، اما گویا درباره وضعیت برنامه هستهای ایران کرد. او نگرانی خود را درباره احتمال حرکت ایران به سمت سلاح هستهای به شکل مبهم تکرار کرده و گفت: در حالی که این کشور «هفتهها به جای ماهها» تا غنیسازی اورانیوم کافی برای تولید یک بمب فاصله دارد، این بدان معنا نیست که ایران در آن فاصله زمانی سلاح هستهای دارد یا خواهد داشت، یک کلاهک هستهای کاربردی به چیزهای دیگر مستقل از تولید مواد شکافت پذیر هم نیاز دارد.
گروسی در پاسخ به این سوال که چرا اگر تهران بمب نمیخواهد اورانیوم را تا «سطح نظامی» غنیسازی میکند، اشاره کرد که انگیزهها و اهداف دولت ایران در این سیاست «موضوع حدس و گمان است». وی ادامه داد: «البته در ایران خط عمومی این است که این مواد را برای مقاصد پزشکی یا غیر نظامی میخواهند. خیلی روشن نیست که چرا این مقدار، این سرعت و در آن سطح برای آن مورد نیاز است.»
گروسی همچنین از محدودیتهایی که ایران برای بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی اعمال کرده است انتقاد و خاطرنشان کرد که این موضع تنها گمانهزنیها در مورد پیشرفت برنامه را افزایش میدهد. به گزارش جماران این سخنان گروسی درباره ممانعت ایران از صدور مجوز برای چندبازرس آژانس بین المللی انرژی اتمی با روایت مقامهای سازمان انرژی اتمی ایران در تناقض است.
محمد اسلامی روز چهارشنبه (۱۲ اردیبهشت) درباره همکاری با آژانس برای رفع لغو انتصاب تعدادی از بازرسان آژانس گفت: ما ورود هیچ بازرسی را ممنوع نکردیم. ۱۳۰ بازرس آژانس مجاز به حضور در ایران هستند و بازدید آنها در حال انجام است. استفاده از حق تعیین بازرسان از حقوق مسلم و طبیعی هر عضو آژانس است و این مساله سیاسی نیست و ما در فرایندهای همکاری با آژانس این موضوع را مکرر اثبات کرده و آنها هم به آن اذعان دارند.
از سوی دیگر، به گفته مقامهای ایرانی بر اساس توافق جامع پادمانی، کشورهای عضو حق دارند از پذیرش یک یا گروهی از بازرسها که آنها را فاقد صلاحیت تشخیص دهند، خودداری کنند یا ماموریتشان را کان لم یکن فرض و یا نیمه تمام بگذارند و اعمال این حق هیچ نیازی به حصول یا وجود شرایط خاصی ندارد و کشورها در این امر به طور کامل اختیار دارند.
ایسنا در گزارشی تفصیلی در این باره مینویسد: بر اساس بند یک ماده ۹ توافقنامه جامع پادمانی، آژانس باید رضایت ایران را برای انتصاب بازرسان پیشنهادی خود دریافت کند. همچنین بر اساس بند ۲ ماده ۹، چنانچه ایران چه در زمان پیشنهاد بازرس یا هر زمان دیگری پس از انتخاب یک بازرس، با آن مخالف باشد، آژانس باید بازرس یا بازرسان دیگری را به دولت ایران پیشنهاد کند. بر اساس بند ۳ ماده ۹ اگر در اثر خودداری مکرر یک دولت از پذیرش بازرس یا بازرسان، اجرای بازرسی بر طبق موافقتنامه دچار وقفه شود، این مخالفت باید از طرف مدیرکل آژانس به شورای حکام ارجاع داده شود. بنا بر این، با توجه به متن صریح موافقتنامه جامع پادمانی، ایران میتواند بدون هرگونه توضیحی و در هر زمانی که بازرس یا بازرسانی را فاقد صلاحیت تشخیص داد، از پذیرش آنها اجتناب کند و آژانس باید بازرس یا بازرسان دیگری را جایگزین کند. موافقتنامه شرطی را برای آن کشور قائل نشده و در عوض آژانس را موظف کرده است بازرسان دیگری را با رضایت طرف مقابل تعیین کند.
بر اساس گزارشهای منتشر شده در سایت آژانس، بخش پادمان برای انجام وظایف پادمانی خود در چارچوبهای مختلف پادمانی از خدمات حدود ۴۰۰ بازرس از ۸۰ ملیت مختلف از کشورهای عضو بهره میبرد. به گفته مقامات سازمان انرژی اتمی از این تعداد حدود ۱۲۰ بازرس برای انجام بازرسی و راستیآزمایی فعالیتهای هستهای در چارچوب تعهدات پادمانی ذیل موافقت نامه جامع پادمانی ایران منصوب شدهاند. یعنی چیزی حدود یک سوم کل تعداد بازرسهای آژانس. محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی، ۱۲ اردیبهشت در جمع خبرنگاران اعلام کرد که ۱۳۰ بازرس آژانس برای انجام نظارتهای پادمانی در ایران منصوب شدهاند. بنا بر گزارشهای رسانهای، پس از لغو انتصاب هشت بازرس از سوی ایران، ایران ۱۴ بازرس معرفی شده جدید از سوی آژانس را مورد پذیرش قرار داده است.
گروسی در یکی از مصاحبههای اخیر خود ادعا کرده که به مقامهای ایرانی گفته که افزایش فعالیت غنیسازی آنها سوالهای بسیاری را ایجاد میکند و این ابهام سودمند نخواهد بود. او همچنین با طرح این ادعا که آژانس «درجه لازم از دسترسی و دید به فعالیتهای هستهای ایران را ندارد، گفته که شرایط فعلی علامت سوالهای بسیاری را ایجاد میکند.»
گروسی همچنین در مصاحبه با دویچه وله بر «اختلافهای حلنشده آژانس بینالمللی انرژی اتمی» با ایران تاکید کرده و باز هم از بازبودن پرونده ردیابی اورانیوم غنی شده در مکانهای اعلام نشده در ایران تاکید کرده است. وی سپس بر نقش دیپلماتیک خود در حل این مسائل تاکید کرد: این موضوع محور گفت وگوی من بوده و همچنان در تلاشم تا این اختلافها را با ایران حل و فصل کنم.
بعید است که گروسی در جریان سفر خود به طور علنی درباره دستاوردهای این سفر صحبت کند، اما نتیجه آن در نشست بعدی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی در ۳ و ۷ ژوئن در وین مورد بحث قرار خواهد گرفت. در این نشست همچنین آخرین گزارش آن بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی که اجازه نظارت بر تأسیسات در ایران را یافتهاند، بررسی خواهد شد.